Pini di Roma (Những cây thông La Mã) – Thơ giao hưởng

Pini di Roma (Những cây thông La Mã) là tác phẩm được viết vào năm 1924 bởi tác giả người Italy, Ottorino Respighi. Tác phẩm này được xem là một trong những tác phẩm bậc thầy của bộ ba thơ giao hưởng về La Mã (Pini di Roma, Feste Romane, Fontane di Roma). Mỗi chương mô tả vị trí của những cây thông trong thành phố vào những thời điểm khác nhau trong ngày. Tác phẩm gồm có 4 chương, được diễn liên tục không ngắt quãng giữa các chương.

1. "I pini di Villa Borghese" (Những cây thông ở biệt thự Borghese)
2. "Pini presso una catacomba" (Những cây thông gần hầm mộ)
3. "I pini del Gianicolo" (Những cây thông trên đồi Janiculum)
4. "I pini della Via Appia" (Những cây thông trên con đườn Appian)
   
   

Tác giả ghi nội dung chương trình cho tác phẩm như sau:
Chương I – “Những cây thông ở biệt thự Borghese”. Những trò chơi vui đùa của trẻ con dưới những gốc thông trong vườn biệt thự Borghese. Những điệu nhảy, điệu múa. Một số đứa trẻ hiếu động hơn chơi trò làm lính và chiến tranh, chúng say sưa ngây ngất bởi chính tiếng hò reo của mình và không khí trong lành, như những con chim én vào lúc hoàng hôn. Sau cùng chúng chạy đi tản mác. Quang cảnh thay đổi ngay.
Chương II – “Những cây thông gần hầm mộ”. Dưới bóng râmcủa những cây thông mọc ở cửa vào các hầm mộ gần Campagna, từ đáy sâu tăm tối vẳng nghe tiếng hát đau buồn của những bài thánh ca. Tiếng hát ngày càng mạnh lên và chuyển thành một khúc ca trọng thể, rồi lại lắng đi một cách huyền bí.
Chương III – “Những cây thông trên đồi Janiculum”. Buổi tối gần đền thơ thần La Mã, Janus trên đồi Janiculum. Vị thần hai mặt mở rộng những cánh cửa, bắt đầu một năm mới. Gió thổi nhẹ, bóng thông nổi rõ lên trong ánh trăng sáng, chim họa mi hót vang.
Chương IV – “Những cây thông trên con đường Appian”. Rạng đông, đường Appian bọc trong màn sương mỏng. Những cây thông cô đơn như những người đứng gác bảo vệ cho cảnh quan bi thảm của chiến dịch La Mã. Nghe thấy vang nhịp bước của đoàn quân. Nhạc sĩ hình dung thấy sống lại những hình ảnh của thời xa xưa: trong ánh dương lúc bình mình, trên con đường thiêng liêng ấy, trong tiếng kèn trận, vị tổng tài đưa đoàn quân khải hoàn của mình về thủ đô La Mã.
Những chương ngoài cùng của bản thơ giao hưởng luôn giữ ở tốc độ nhanh và đầy nhiệt tình, tươi sáng và bền bỉ, kiên cường. Nhưng chương giữa thì ngược lại, chủ quan hơn, tràn đầy trạng thái khí sắc trầm tĩnh, đôi khi ảm đạm, và những suy nghĩ trữ tình… Nhiều trang nhạc của “Những cây thông La Mã” nổi bật bởi sự rộng rải giai điệu (và trước tièn là chương III vô cùng nên thơ). Có lúc âm nhạc chứa đựng nhiều chi tiết tạo hình rõ ràng (tính chất hỗn tạp, lòe loẹt về màu sắc của phiên chợ trong chương I và thủ pháp vô cùng lý thú – cách sử dụng tiếng hót chim họa mi trong bản ghi âm bằng máy – trong chương III).


Các bạn có thể tìm thấy tác phẩm của Respighi tại đây